Ngày cập nhật: 25/06/2014
Câu chuyện bắt nguồn từ hủ tục bắt chồng truyền thống tại Tuyên Quang....
Một ngày cuối năm 2011 Công ty Luật TNHH Hoàng Long có 1 người khách đặc biêt- 1 cậu bé mới hết tuổi vị thành niên, người dân tộc Sán Dìu quê tận 1 xã vùng sâu vùng xa Tuyên Quang mặt tái nhợt vì sợ hơn là lạnh, nói tiếng Việt không sõi …đến nhờ luật sư tư vấn giúp đỡ để thoát khỏi vụ án hình sự về quan hệ với trẻ dưới 16 tuổi …nguyên do chỉ vì cái hủ tục bắt chồng truyền thống ở cái vùng núi Tuyên Quang …Tuy bận núi việc và ngại làm án hình sự (bởi lĩnh vực hình sự thì cánh luật sư dù có thiện chiến mấy cũng ít cơ hội để xoay chuyển tình thế với mớ chứng cứ do chính cơ quan điều tra buộc tội thu thập) nhưng do Luật sư Phan Thị Hương Thủy – Giám đốc Công ty Luật TNHH Hoàng Long động lòng thương nên vẫn quyết định giúp …với việc giao hẹn trước… “Cô sẽ cố gắng nhưng có khỏi bị tù hay không còn phụ thuộc vào hồ sơ …”. Như thường lệ, luật sư Thủy yêu cầu cậu ta viết tường trình để nắm bắt sự việc xác định hướng tư vấn…Sau 1 tiếng đồng hồ đánh vật với bút và giấy …cuối cùng cậu bé cũng đã nộp bản thu hoạch.. Mất từng ấy thời gian đọc đi đọc lại những dòng chữ sai chính tả be bét và không thể xếp hạng được vì trình độ tiếng Việt quá kém…luật sư Thủy đã hình dung được sự việc ….dường như đó là một vở kịch được dàn dựng có mục đích bắt thằng bé này làm chồng …trẻ con …cô dâu tương lai sinh năm 1996…đại diện là ông anh rể với bà chị ruột của cô dâu nhí- vai chính đồng thời là nạn nhân của tục bắt chồng -1 hủ tục cổ hiện vẫn tồn tại trong những vùng sâu vùng xa ở miền Bắc Việt Nam như lời ba của luật sư Thủy –Nhà dân tộc học Phan Hữu Dật nói.
Với những chi tiết dàn dựng thoạt nhìn tưởng tình cờ, ngẫu nhiên và không liên quan đến nhau như : liên hoan, uống rượu, đưa nạn nhân vào phòng cô dâu tương lai …rồi đạo diễn xuất hiện bắt quả tang, lập biên bản, bắt viết cam kết là đã có quan hệ bất chính…rồi hôm sau mang cái giấy này như một “cái thừng sỏ mũi trâu” đến nhà chú rể bắt bố mẹ cam kêt cho cưới...rồi 2 bên đi lại như thông gia …rồi tất yếu (nếu như suôn sẻ) là màn đám cưới trẻ con trước bàn dân thiên hạ có sự chứng kiến của chính quyền ...nhưng không hề có bất kỳ trở ngại nào ..trong khi Luật hôn nhân và gia đình từ thời Bác Hồ năm 1959 đã kiên quyết xóa bỏ tục lệ tảo hôn …với quy định nghiêm khắc: nam phải đủ 20 nữ phải đủ 18 tuổi mới được kết hôn và mọi cuộc hôn nhân phải trên cơ sở tự nguyện, có tìm hiểu…Luật sư Thủy chợt nhớ lại mấy năm trước ở 1 huyện nông thôn miền Nam rộ lên vụ án hình sự khởi tố chồng “hiếp dâm vợ” trong khi đôi vợ chồng này đã có 1 mặt con 10 tuổi …nhưng sau do công luận lên tiếng và giới luật sư vào cuộc mổ xẻ những khía cạnh đạo đức và hình sự nên hình như sau đấy cơ quan công an huyện nọ đã đình chỉ khởi tố tha cho người chồng tội nghiệp thì phải.
Quay về vụ này thì lại có 1 cái hậu không suôn sẻ đó là chú rể (bắt đắc dĩ) và gia đình chú rể không muốn làm đám cưới khi cô dâu chưa đủ 18 tuổi ...thế là mới có chuyện 1 năm sau khi bắt chú rể viết cam kết đã “quan hệ bất chính” thì bên nhà gái do ông anh rể đạo diễn mới phát đơn báo công an..Thế là công an vào cuộc và gửi trát lệnh cho chú rể đến để điều tra…và chắc là khó mà tránh khỏi can tội theo điều 112 Bộ luật hình sự…(hình như sau này cô dâu nhí cũng phát đơn tố cáo chú rể…hiếp dâm mình…). Mặc dù chắc chắn là không thể có việc trưng cầu giám định để xác định chi tiết tối thiểu nhất của sự buộc tội “chú rể và cô dâu trẻ con đã ăn cơm trước kẻng” . …Thế nhưng thằng bé gần như tuyệt vọng và hoảng hốt vì ngày mai công an hình sự phường Minh Khai quận Hai Bà Trưng đã có giấy gọi nó để bỏ tù nó ...như lời đe dọa của ông anh rể cô dâu vì can tội ...bị bắt làm chồng nhưng không chịu cưới! Đúng là “phép vua thua lệ làng”…
Trời càng về chiều càng lạnh buốt… dẫu bao nhiêu việc cuối năm và những phiên tòa vội vã để kết thúc năm cũ…luật sư Thủy vẫn kiên nhẫn tư vấn giải thích cho vị thân chủ trẻ con này, mà chủ yếu là trấn an tinh thần để bình tĩnh khai báo tường trình sự việc đã xẩy ra 1 năm trước đây với công an …Kết quả làm việc hôm sau, theo tin báo của ông bố chú rể: Công an lấy lời khai từ 9 giờ sáng đến …hơn 10 giờ đêm ngày tất niên của năm 2011 mới thả cho về sau khi bắt ông bố viết cam kết khi công an gọi là ông con phải có mặt…Dẫu mừng vì thân chủ trẻ con được ăn một cái Tết tây không phải ở trong nhà tạm giam của quận …nhưng không hiểu sao luật sư vẫn cảm thấy có một viên đá tảng đè nặng lên tâm trí….là nỗi trăn trở vì những vi phạm pháp luật Luật hôn nhân và gia đình vẫn hàng ngày hàng giờ xảy ra ..nhưng có lẽ ít bị xử lý bởi thái độ bàng quan của chính những người liên quan đến vụ án bắt chồng…có thể cả chính những người đang thi hành pháp luật chắc cũng không quan tâm đến mục đích động cơ của những vai chính trong vở bi kịch này…Đã xây dựng một nhà nước pháp quyền thì mọi hành vi vi phạm pháp luật phải bị xử lý kịp thời chứ!
Các tài liệu viết tay của Lý Hải Sơn:
Một số hình ảnh của cậu bé Lý Hải Sơn:
Nghi can cáo buộc phạm tội giao cấu với trẻ vị thành niên đang hì hục viết bản tường trình toàn bộ sự việc theo yêu cầu của luật sư để làm cơ sở thực hiện tư vấn